Evde ekşi maya yapımı oldukça basit ve keyifli bir iştir. Basit olduğu kadar çokça sabır ve emek ister. Yapmış olduğunuz ekşi mayadan pişireceğiniz ekmek sofranıza geldiğinde lezzeti ve keyfi sizi sizden alacaktır. Eskilerimizin ekşi hamur yaparken/kullanırken mutfak tartısı, terazi vs. gibi araçları olmadığını, bu işin o kadarda zor olmadığını lütfen aklınızdan çıkarmayınız.


Bu arada evde yapmış olduğunuz ekşi mayalı ekmek ile büyük marketlerde janjanlı ambalajlarda görmüş olduğunuz Ekşi Mayalı Tam Buğday Ekmeği, %100 Çavdar Ekmeği gibi çakma ve katkı maddeli ekmekler ile karıştırmamanızı önemle rica ederim. Günümüzde endüstriyel olarak satılan ekşi mayaların gerçek ekşi mayadan farklı olduğunu aklınızdan çıkarmayınız.

Kolları sıvayalım ve ekşi mayamızı yapmaya başlayalım. Ekşi maya yapmanın püf noktaları yok değil.  Ortam ısısı, nem vs. gibi kriterler dışında internette bolca gezen metal kaşık, cam kavanoz vb. rivayetleri kafanızdan çıkarın. Kullanılacak malzemeler ile ilgili detayları aşağıda okuyabilirsiniz.

Ekşi Maya kabı nasıl olmalı?

Maya içerisinde yer alan canlı organizmalar ve sporların etkilenmedikleri cam ve gıda ile uyumlu plastik kapları tercih edebilirsiniz. “Metal kap ya da kaşık değerse mayam ölür?” lafını ciddiye almayın. Metal ve benzeri kap kaşıkları tercih edilmeme sebebi; maya içerisindeki organizmaları aşındırıp farklı asitler üretmesi sebebidir. Mayanız metal değerse ölmez ama bakteri kalitesinin değişme ihtimali vardır. Rahat gözlemleyebilmek adına dikey kapları tercih edebilirsiniz.

Nasıl bir kaşık kullanılmalı?

Ekşi maya kurarken ya da beslerken dilediğiniz kaşığı kullanabilirsiniz. Metal, plastik veya tahta olması farketmez. Eskilerde mutfağın her yerinde şimşir ağacından yapılan kaşıklar tercih edilirmiş. Şimşir bakteri barındırmayan bir ağaç olduğu için daha hijyenik olabilir. Burada tamamen tercih sizin.

Ekşi mayada nasıl bir su kullanacağız?

Ekşi maya hazırlarken ve beslerken klorsuz ve temiz su kullanmamız organizma popülasyonu açısından daha sağlıklı olacaktır. İçme suyu, arıtma suyu ya da çeşme suyunu dinlendirerek ekşi mayanızda kullanabilirsiniz.

Ekşi maya yaparken hangi un kullanmalıyız?

Maya üretiminde her türlü unu kullanabilirsiniz. Yerli, atalık ve tam buğday olması mayanın tutması ve bakteri kalitesi açısından iyi olacaktır. Ama dilediğiniz un ile başlayabilirsiniz. Hazırlamış olduğunuz mayanın aroması, kullanmış olduğunuz una göre değişiklik gösterebilme ihtimali vardır.

Gün Gün Ekşi Maya Yapımı Takvimi

1.GÜN

  • 1 Su Bardağı Un,
  • ½ (Yarım) Su Bardağı Su
  • Unu bir kaba alın, üzerine suyunu dökün. Topaklanma gidene kadar karıştırın. Temiz bir kavanoza alıp, üzerine bez ya da streç film kapatarak (streç filmi birkaç yerinden kürdan ile delin) karanlık ve ortalama 24-26 derece oda sıcaklığında mayalanmaya bırakın.

2.GÜN

  • Mayamızı bugün beslemeden oda sıcaklığında bekletmeye devam ediyoruz. Gözenek oluşmaya başlayıp başlamadığını takip etmeyi unutmayalım.

3.GÜN

  • 1 Su Bardağı Un,
  • ½ (Yarım) Su Bardağı Su
  • Üstünden hava aldığı için hamurun üzerinde kabuk oluşacaktır. Bu kabuk altındaki nemli kısımdan bir yemek kaşığı ekşi hamuru bir kaba alıp, un ve suyu ekleyip, topaklanma gidene kadar yoğurup. Tekrar temiz kavanoza alıp önceki gündeki gibi bekletiyoruz.

4.GÜN

  • 1 Su Bardağı Un,
  • ½ (Yarım) Su Bardağı Su
  • Üstünden hava aldığı için hamurun üzerinde kabuk oluşacaktır. Bu kabuk altındaki nemli kısımdan bir yemek kaşığı ekşi hamuru bir kaba alıp, un ve suyu ekleyip, topaklanma gidene kadar yoğurup. Tekrar temiz kavanoza alıp önceki gündeki gibi bekletiyoruz.

5.GÜN

  • 1 Su Bardağı Un,
  • ½ (Yarım) Su Bardağı Su
  • Ekşi mayamız artık yavaş yavaş kabarıyor. Kuvvetlenmesi için bir önceki gün ki gibi üstünden hava aldığı için hamurun üzerinde kabuk oluşacaktır. Bu kabuk altındaki nemli kısımdan bir yemek kaşığı ekşi hamuru bir kaba alıp, un ve suyu ekleyip, topaklanma gidene kadar yoğurup. Tekrar temiz kavanoza alıp önceki gündeki gibi bekletiyoruz.

6.GÜN

  • 1 Su Bardağı Un,
  • ½ (Yarım) Su Bardağı Su
  • Kuvvetlenmesi için bir önceki gün ki gibi üstünden hava aldığı için hamurun üzerinde kabuk oluşacaktır. Bu kabuk altındaki nemli kısımdan bir yemek kaşığı ekşi hamuru bir kaba alıp, un ve suyu ekleyip, topaklanma gidene kadar yoğurup. Tekrar temiz kavanoza alıp önceki gündeki gibi bekletiyoruz.

7.GÜN

  • 1 Su Bardağı Un,
  • ½ (Yarım) Su Bardağı Su
  • Kuvvetlenmesi için bir önceki gün ki gibi üstünden hava aldığı için hamurun üzerinde kabuk oluşacaktır. Bu kabuk altındaki nemli kısımdan bir yemek kaşığı ekşi hamuru bir kaba alıp, un ve suyu ekleyip, topaklanma gidene kadar yoğurup. Tekrar temiz kavanoza alıp önceki gündeki gibi bekletiyoruz.

8.GÜN ve Sonraki Birkaç Gün

  • 1 Su Bardağı Un,
  • ½ (Yarım) Su Bardağı Su
  • Kuvvetlenmesi için bir önceki gün ki gibi üstünden hava aldığı için hamurun üzerinde kabuk oluşacaktır. Bu kabuk altındaki nemli kısımdan bir yemek kaşığı ekşi hamuru bir kaba alıp, un ve suyu ekleyip, topaklanma gidene kadar yoğurup. Tekrar temiz kavanoza alıp önceki gündeki gibi bekletiyoruz.

Bu süreçte mayanız kabarıp, çökmeye başlıyorsa her şey yolunda demektir. İşinizi garantiye almak isterseniz sonraki günlerde de yukarıdaki planlı uygulayabilirsiniz. Buzdolabına kaldırdıktan sonra 3-4 günde bir ya da hafta bir gün beslemeniz en fazla  hiç kullanmadığınız dönemde 4 haftada bir tazelemeniz/beslemeniz yeterli olacaktır. Bu süreçte buzdolabınızın +4 kısmında ağzı kapalı bir şekilde muhafaza ediniz.

Üzerinde gri ya da siyahlaşma, kötü koku gibi durumlar sizi korkutmasın. Fakat kırmızı ve pembe küflere denk gelirseniz mayanızı kullanmayın ve çöpe atın.

Bundan sonraki süreçte “Ekşi maya nasıl beslenir?” yazısını okumanız size yol gösterecektir.